Tin chuyên ngành
I. Máy phát điện xoay chiều 1 pha:
1. Nguyên tắc:
Cho một khung dây quay đều trong từ trường đều thì trong khung dây xuất hiện suất điện động cảm ứng xoay chiều. Nối hai đầu khung dây với một mạch ngoài kín thì trong mạch ngoài tạo ra dòng điện xoay chiều.
2. Cấu tạo:
Có 2 bộ phận chính là phần cảm và phần ứng.
- Phần cảm : tạo ra từ trường là nam châm
- Phần ứng : tạo ra suất điện động cảm ứng là khung dây hoặc các cuộn dây.
Người ta có thể bố trí cho phần cảm quay, phần ứng đứng yên hoặc ngược lại.
- Phần đứng yên được gọi là stato.
- Phần quay được gọi là rôto.
a. Với máy phát điện xoay chiều một pha công suất nhỏ:
- Phần cảm là stato (nam châm đứng yên).
- Phần ứng là rôto (khung dây quay).
Bộ phận tạo ra dòng điện là khung dây nhưng nó lại quay nên người ta phải dùng thêm bộ góp
b.Với máy phát điện xoay chiều một pha công suất lớn
Vì dòng điện máy phát ra rất lớn nên không thể dùng bộ góp để lấy điện ra bên ngoài nên người ta phải bố trí cho khung dây đứng yên, nam châm quay(nam châm điện có khả năng tạo ra từ trường rất mạnh).. Như vậy, đối với máy phát điện xoay chiều 1 pha công suất lớn người ta bố trí cho
- Phần cảm là rôto.
- Phần ứng là stato.
Để làm giảm vận tốc quay của rôto trong khi vẫn giữ nguyên tần số của dòng điện do máy phát ra người ta chế tạo máy với n cặp cực nam châm (đặt xen kẻ nhau trên vành tròn của rôto) và p cặp cuộn dây (đặt xen kẻ nhau trên vành tròn của stato).
Hình trên là rôto gồm có 6 cặp cực nam châm (tổng cộng 12 cực: 6 cực Bắc, 6 cực Nam) sắp xếp xen kẻ nhau trên vành tròn của rôto, chúng là các nam châm điện. Ở bên ngoài ta thấy có tổng cộng 12 cuộn dây trên stato, chúng tạo thành 6 cặp cuộn dây. Các cuộn dây này được nối với nhau theo cách phù hợp.
Hình trên chụp một rô to. Ta thấy mỗi cực nam châm là một nam châm điện.
II. Máy phát điện xoay chiều ba pha
1. Dòng điện xoay chiều ba pha
Là một hệ thống gồm 3 dòng điện xoay chiều có cùng biên độ, cùng tần số, nhưng lệch pha nhau 2/3. Ba cuộn dây trên stato của phần ứng lệch nhau 1/3 vòng tròn.
2. Cách tạo ra dòng điện xoay chiều ba pha (Máy phát điện xoay chiều ba pha)
Trên vành của stato bố trí cho ba cuộn dây giống hệt nhau đặt lệch nhau 120o . Khi nam châm quay thì từ thông cực đại qua mỗi cuộn dây sẽ hơn kém nhau về thời gian bằng 1/3 chu kỳ, tức là lệch pha nhau góc .Nối hai đầu mỗi cuộn dây với một tải bên ngoài (các tải này giống hệt nhau) thì trong các tải có dòng điện xoay chiều ba pha.
3. Cấu tạo của máy phát điện xoay chiều ba pha:
- Phần cảm là nam châm điện quay (Phần cảm là rôto)
- Phần ứng gồm 3 cuộn dây giống hệt nhau đặt lệch nhau 120o trên vành tròn của stato.
4. Đồ thị dòng điện của máy phát điện xoay chiều 3 pha (vẽ trên cùng một hệ trục) :
5. Cách mắc điện ba pha
a. Cách mắc hình sao:
b. Cách mắc hình tam giác
Trong cách mắc này ta thấy:
- Cần có 3 dây pha khi tải điện, không có dây trung hòa.
- Điện áp hiệu dụng đặt vào mỗi tải là điện áp Ud.
Nguồn Sưu tầm
